یادداشت برای ایران پزشک:
نویسنده:
ابراهیم نوری گوشکی، متخصص پزشکی خانواده
به گزارش ایران پزشک، ابراهیم نوری گوشکی «متخصص پزشکی خانواده» در یادداشتی اختصاصی برای ایران پزشک درباره مهمترین ویژگی‌های معاونان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نوشت: «معاونان وزیر بهداشت باید ساختار سازمانی وزارت بهداشت را به خوبی بشناسند. دانش و تخصص کافی در حوزه معاونت مربوطه داشته باشند. چالش‌های حوزه سلامت را به خوبی بشناسند و مدیریت کنند. دغدغه‌شان فقط سلامت مردم باشد.
همچنین سندی برای خروج از بحران فعلی نظام سلامت (آموزش، بهداشت، درمان، پژوهش، امور دارویی، دانشجویی و پشتیبانی) با استراتژی‌های مشخص داشته باشند. معاونان وزیر بهداشت باید بدانند در حال حاضر نظام سلامت در کجا قرار دارد و قرار است به کجا برسد.
معاونان باید از افراد خوش سابقه همراه تجربه فعالیت از صف تا ستاد را داشته باشند. باید با برنامه ریزی قبلی به میدان آمده و زمان بندی اجرای همه برنامه‌های خود را مشخص کنند. همانند یک بازیکن حرفه‌ای در بازی شطرنج، بایستی به استراتژی‌ها فکر کنند و بدانند که چطور هر اقدامی می‌تواند بر روی نتایج هر یک از سناریوهای تعیین شده تأثیر بگذارد.
معاونان باید آمادگی لازم برای هر تغییر در برنامه‌ها را داشته باشند و احتمالات را نیز پیش بینی کنند. برای کنترل چالش‌های غیرمنتظره نظام سلامت، به اندازه کافی خودجوش عمل کنند و در عین حال بسیار منظم و دقیق باشند. تمرکز خود را بر روی نتایج مثبت و دلخواه قرار بدهند. یک مقصد مشخص و روشن برای رسیدن به اهدافشان را در نظر داشته باشند. پاک دست باشند، تضاد منافع نداشته باشند و تمام وقت در حوزه معاونت خود باشد و فاقد مطب و فعالیت در بخش خصوصی یا دولتی درمانی باشند. همچنین روحیه کار تیمی داشته باشند و اداره کار تیمی را تجربه کرده باشند.
مدیران کل و مشاوران را بر اساس شایسته گزینی و نه بر اساس فشارهای سیاسی، حزبی، قبیله‌ای و چانه زنی گروه‌های قدرت انتخاب کنند. صادق و خوش بین باشند و به همه افرادی که در اطرافشان هستند، انرژی بدهند. در راستای اجرای قوانین و اسناد بالا دستی ابلاغی و آیین نامه‌ها کاملا شفاف عمل کنند. هر گونه سوء جریان اداری مالی را به خوبی شناسایی کرده و در برخورد با مسببان آن مماشات نکنند. صاحب فکر و ایده‌های نوآورانه برای برون رفت از چالش‌های موجود باشند.
تصمیم‌گیری به موقع، درست و مناسب داشته باشند و در جایگاه خودشان قاطعیت داشته باشند. به عبارتی قاطعیت به جا و توانایی حل مسئله داشته باشند و پشت درهای بسته تصمیم گیری نکنند. اصول اخلاقی را به خوبی رعایت کنند. قضاوت‌های درست و عادلانه بر اساس شواهد داشته باشند. روابط کاری اثربخش با هم ترازان سازمانی و کارکنان حوزه تحت نظرشان داشته باشند. در قبال هر اشتباهی، پاسخگو بوده و مسئولیت اشتباهات خودشان را به عهده بگیرند.
دنبال رانت، تبانی، باندبازی، سفارشی عمل کردن، طایفه گرایی، قوم گرایی و مسائل این چنینی نباشند. اتوبوسی با خودشان آدم نیاورند و منابع انسانی موجود در سازمان را نادیده نگیرد. برخی تصمیم‌های ممکن را در حد امکان به سطوح پایین‌تر از خود تفویض اختیار کرده و برای تبدیل سیستم تمرکز گرایی به تفویض اختیار محیطی تلاش کنند.
فعال‌ترین و پرتلاش‌ترین فرد در حوزه خودشان باشند. با اعتماد به نفس و بدون تکبر، انتقادات را بپذیرند و توانایی عالی در برقراری ارتباط موثر با موافقان و مخالفان سیاست‌های‌شان را داشته باشند و حلقه خود را با عده بسیار محدودی فرصت طلب، پر نکنند.
با توجه به جایگاه قدرت، به دنبال تسویه حساب‌های شخصی نباشند. استقلال فکری داشته باشند و با حرف و صحبت‌های دیگران تصمیم گیری نکنند.
مهارت‌های مربوط به حوزه تحت مدیریت
به طور مثال معاون بهداشت باید رویکرد بهداشتی داشته باشد. یک متخصص بالینی و جراح نمی‌تواند یا خیلی سخت می‌تواند دیدگاه بهداشتی داشته باشد.
به طور مثال معاونان بهداشت و درمان با توجه به رسالت‌شان نباید تعارض منافع داشته باشند، سهامدار بیمارستان یا کلینیک باشند، چون تمام کلینیک‌ها و مطب‌ها و بیمارستان‌ها تحت نظر او قرار می‌گیرد، پس تضاد منافع نداشته باشد که به خاطر آن، بخشنامه‌ها و آیین نامه‌ها را از جایگاه قدرت برای حفظ منافع شخصی خود و یارانش تصویب کند و آسیب آن را نظام سلامت ببیند.
معاون بهداشت باید نظام شبکه بهداشت و درمان کشور و ظرفیت‌های آن را به خوبی بشناسد. با چالش‌های حوزه بهداشت به خوبی آشنا باشد، برای حل آن برنامه مشخص با استراتژی و جدول زمان بندی داشته باشد. در انتخاب مدیران خودی و ناخودی نکند، طایفه گری، قوم گرایی و سیاسی کاری و سفارشی عمل کردن را کنار بگذارد.
آزمون و خطا در حوزه بهداشت را با استفاده از طرح‌ها و شیوه نامه‌های اجرایی متعدد که سال‌هاست بی نتیجه مانده است، کنار بگذارد.
اگر می‌خواهد سندی در حوزه بهداشت بنویسد بایستی سند تثبیت شرایط فعلی، سند افق گشایی، سند خروج از بحران یا چیزی مثل این‌ها را بنویسد و حل و فصل چند بحران مهم نظام بهداشتی کشور مانند چرخه ارجاع و پزشکی خانواده را در اولویت قرار بدهد. با تقویت نظام شبکه، پزشکی خانواده را با استفاده از تمام ظرفیت‌های موجود اجرایی کند و دنبال طرحی نو نباشد.
روحیه کار تیمی داشته و تیمی عمل کند. متخصصین فن و نخبگان را به درستی و با استقلال فکری و حتی در صورت لزوم با فراخوان شناسایی کند و از آنها کمک بگیرد و آنها را وارد میدان کند، چه موافق و چه مخالف. با اعتماد به نفس، شفافیت، صداقت و استقلال فکری برای تبدیل ایده‌ها به برنامه‌ها تلاش کند و برنامه‌های فعلی را به بهترین شکل ممکن جلو ببرد، برنامه‌هایی برای اعتماد بخشی به مردم و کادر سلامت داشته باشد. معتقد به مشارکت مردم و لزوم برنامه ریزی و ایجاد هماهنگی بین بخشی برای رفع اثرات ناشی از مولفه‌های سلامت باشد.
ارتباط موثر با افراد و سازمان‌ها در درون و برون حوزه خودش، داشته باشد. پاک دست باشد و با افراد فرصت طلب مماشات نکند. اعتماد به نفس داشته باشد. شفافیت در اقداماتش داشته باشد. دنبال سیاسی بازی و سیاسی کاری نباشد و سلامت مردم را به سیاست گره نزند. با انگیزه باشد و قاطعیت لازم را داشته باشد. وظایف و ماموریت‌ها را به درستی بین مجموعه تحت امرش تقسیم کند. سفارشی عمل نکند و بر اساس شایستگی و توانمندی‌های منابع انسانی، عمل کند.»
پایان پیام/