توان و فرصت تولید واکسن آنفلوآنزا در ایران
با وجود زیرساخت‌های قوی دولتی و غیردولتی و تجربه و تلخی و شیرینی‌های تولید واکسن در ایران، صنعت دارو در ایران آماده است تا نیاز داخلی به واکسن آنفلوآنزا را تامین کرده و به هاب تولید واکسن در منطقه تبدیل شود که با اما و اگرهایی همراه است.
تاريخ : بيست و هفتم مرداد 1404 ساعت 11:28   کد : 27216
به گزارش ایران پزشک، واکسن آنفلوآنزای چهارظرفیتی (QIV) با محافظت در برابر چهار سویه اصلی ویروس آنفلوآنزا فعلا بهترین ابزار پیشگیری از این بیماری فصلی به ویژه در گروه‌های پرخطر و در معرض خطر است. تقاضای این واکسن در ایران پس از همه‌گیری کووید-۱۹ از ۲ تا ۳ میلیون دوز به زودی حتی به ۱۰ تا ۱۵ میلیون دوز در سال خواهد رسید و البته چالش‌های همه سال‌های اخیر حکایت از آن دارد که تامین آن به شکل واردات با دشواری‌هایی روبه‌روست که نشانه‌های آن در مصاحبه‌های وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو و پزشکان در سال‌های اخیر، هر بار در موسم تزریق این واکسن مشاهده می‌شود.

جهان به سمت فناوری‌های پیشرفته تولید واکسن حرکت کرده است؛ فناوری کشت سلولی با تولید سریع و مستقل از تخم‌مرغ، با ایمنی بالا و تطبیق بهتر با سویه‌های WHO و فناوری نوترکیب (Recombinant HA) با امکان به‌روزرسانی سریع (۴ تا ۶ هفته) که در ایران با واکسن فلوگارد به فعلیت رسیده، ایمن و مناسب برای بازارهای جهانی و البته چشم انداز آتیه فناوری mRNA، با پتانسیل تولید سریع‌تر که احتمالا گزینه‌ای برای بلندمدت است.

از تولید مشترک و تولید داخلی تا صادرات برای برای دسترسی بهتر، خودکفایی و حتی صادرات و رقابت منطقه‌ای، یک برنامه سه‌ مرحله‌ای پیشنهاد می‌شود:

گام اول پر کردن و بسته‌بندی از طریق همکاری با شرکت‌های جهانی (مانند Sanofi یا برخی شرکت های واکسن ساز بزرگ هندی و چینی) و استفاده از خطوط موجود با استاندارد GMP. گام بعد تولید ماده فعال و راه‌اندازی خطوط کشت سلولی و آزمایشگاه‌های پیشرفته که تقریبا همه سرمایه گذاری‌های عمده آن در کشور پس از کرونا یا حتی قبل از آن انجام شده و فاز بعدی، صادرات و فناوری نوین که می‌تواند چشم انداز 5 تا 10 ساله را در بر گیرد و توسعه فناوری نوترکیب یا mRNA و اخذ تأییدیه WHO PQ برای صادرات به عراق، افغانستان و آسیای میانه حتی آمریکای لاتین و آفریقا. ایران می‌تواند سالانه 10 تا 20 میلیون دوز QIV صادر کند، نه این که هر سال عزای واردات 3 میلیون دوز واکسن را طی مراسم رسمی در رسانه‌ها برگزار کند!

نقاط قوت ایران شامل تجربه تولید واکسن و زیرساخت‌های تحقیقاتی است؛ البته به شرط‌ها و شروط‌ها و حمایت دولت از شروط‌ها.

تحریم‌ها، رقابت جهانی و تأییدیه‌های بین‌المللی البته می‌تواند از تهدیدهای مقابل این برنامه باشد؛ لکن به تجربه همکاری با سازمان‌هایی مانند CEPI، تمرکز بر بازارهای منطقه‌ای و تقویت دیپلماسی علمی و سلامت راهگشا است.

شواهد علمی کارآزمایی‌های جهانی (مانند Flucelvax) نشان می‌دهند QIV ایمنی‌زایی قابل قبولی دارد، همچنین ایمن است (CDC, 2023). این داده‌ها اعتماد به فناوری‌های مدرن را تقویت می‌کند و البته از دورنمای افزایش درخواست در سال‌های آتی حکایت دارد. تولید QIV در ایران با فناوری‌های پیشرفته، نه‌ تنها نیاز داخلی را تأمین می‌کند، بلکه ایران را به قطب تولید واکسن منطقه تبدیل خواهد کرد. این فرصت تاریخی نیازمند اراده سیاسی و همکاری دولت، بخش غیردولتی باانگیزه و البته شرکای بین‌المللی است.

پایان پیام/